Lễ Vu Lan là một trong những ngày lễ có ý nghĩa quan trọng đối với người Việt Nam. Vậy lễ Vu Lan là gì? Ý nghĩa của lễ Vu Lan như thế nào?
Lễ Vu Lan là gì? Lễ Vu Lan là ngày nào?
Lễ Vu Lan (hay còn được gọi là Vu Lan báo hiếu) là một trong những ngày lễ trọng đại trong Phật giáo nhằm tưởng nhớ và báo hiếu công sinh thành nuôi dưỡng của cha mẹ, tổ tiên. Với ý nghĩa tốt đẹp, trải qua hàng ngàn năm, dần dần lễ Vu Lan đã lan rộng, không chỉ là ngày lễ của đạo Phật mà còn trở thành ngày lễ báo hiếu của toàn thể người dân Việt Nam.
Theo “Đại Việt sử ký toàn thư”, lễ Vu Lan được du nhập vào Việt Nam từ năm 1072 và vua Lý Nhân Tông đã từng lập đàn cầu siêu cho cha mẹ.
Bên cạnh đó, “Vu Lan” cũng là cách gọi ngắn của “Vu Lan Bồn”, được chuyển tự thành từ “ullambhana” trong tiếng Phạn có nghĩa là “giải thoát” nhằm chỉ sự giải thoát cho những kẻ khổ sở tột cùng dưới địa ngục.
Lễ Vu Lan là ngày nào? Lễ Vu Lan diễn ra vào ngày rằm tháng 7 Âm lịch hằng năm (tức ngày 15/7). Năm nay, lễ Vu Lan 2023 rơi vào Thứ Tư ngày 30/8/2023 Dương lịch.
Nguồn gốc của lễ Vu Lan báo hiếu
Lễ Vu Lan ra đời dựa theo sự tích Đại Đức Mục Kiền Liên (một trong hai đại đệ tử của Phật Thích Ca). Với tấm lòng hiếu thảo, ngài đã cứu được mẹ ra khỏi kiếp ngạ quỷ.
Chuyện kể rằng:
Khi Đại Đức Mục Kiền Liên tu luyện thành công, ngài nhớ tới người mẹ Thanh Đề đã khuất của mình nên đã dùng mắt phép tìm kiếm khắp nơi xem bà đã đi đâu, về đâu.
Không ngờ, kết quả nhìn thấy lại khiến Đại Đức Mục Kiền Liên vô cùng đau lòng. Ngài thấy mẹ đang bị đày thành ngạ quỷ, đi lang thang khắp nơi, cực khổ, đói khát bởi những việc ác trước đây mà bà đã thực hiện. Quá đau lòng, Đại Đức Mục Kiền Liên liền dùng phép thần thông để biến ra cơm đưa tới tận địa ngục cho mẹ nhưng tiếc thay những thức ăn ấy đều bị hóa thành lửa.
Không đành lòng nhìn mẹ chịu cực khổ, ngài bèn cầu cứu tới Phật Tổ, Phật liền dạy rằng, dù thần thông quảng đại tới đâu thì ông cũng không thể đủ sức để cứu mẹ đâu.
Cách duy nhất đó chính là nhờ sức mạnh của chư tăng mười phương. Và ngày rằm tháng 7 chính là ngày thích hợp nhất để thỉnh chư tăng, sắm sửa lễ vật cúng dường Tam Bảo nhằm cứu lấy phước cho mẹ. Phật cũng nói thêm, chúng sanh ai muốn báo hiếu cho cha mẹ thì cũng có thể dùng cách này. Kể từ đó, lễ Vu Lan ra đời.
Ý nghĩa của lễ Vu Lan
Lễ Vu Lan chính là dịp để con cháu trong gia đình thể hiện lòng thành kính, hiếu thảo, đền đáp lại công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ, ông bà và thể hiện lòng thành với tổ tiên. Đây là ngày lễ đặc biệt, nhằm phát huy truyền thống tốt đẹp “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam.
Lễ Vu Lan cũng kêu gọi ý thức xã hội về tinh thần đền ơn đáp nghĩa của Đức Phật, khuyến khích con người đền ơn 4 nguồn ân đức gồm tri ân, đền ơn cha mẹ đã sinh thành; tri ân những người thầy cô đã dạy dỗ, truyền đạt kiến thức; tri ân các bậc tiền bối đã hi sinh xây dựng đất nước mang lại cuộc sống ấm no, chủ quyền cho dân tộc và cuối cùng là tri ân chính đồng loại.
Ở Việt Nam, ngày lễ Vu Lan còn có nghi thức bông hồng cài áo. Nghi thức này do thiền sư Thích Nhất Hạnh khởi xướng vào năm 1962, những ai may mắn còn cha mẹ sẽ cài bông hoa đỏ, và những ai không còn cha mẹ bên mình thì cài bông hồng trắng. Bông hồng cài trên ngực áo vào ngày lễ Vu Lan thể hiện những tình cảm tốt đẹp, thiêng liêng, cao quý nhất, khiến cho mỗi người may mắn còn cha mẹ sẽ càng thêm yêu mến, kính trọng cha mẹ mình…
