Tự tay vào bếp chuẩn bị một mâm cơm chay thắp hương trời đất, ông bà tổ tiên và sau đó để cả gia đình cùng thưởng thức là điều nhiều bà nội trợ mong muốn.
Tuy nhiên, với cuộc sống hiện tại bận rộn, không phải ai cũng có thời gian sáng tạo ra những món chay vừa đẹp mắt, vừa ngon miệng. VnExpress sẽ gợi ý giúp bạn những mâm cơm chay đơn giản, dễ làm.
Mâm cơm chay gồm: Cải chip sốt mộc nhĩ mề chay, đậu hũ kho nấm trâm vàng, miến trộn hải sản chua ngọt, khoai Lệ Phố nhân đậu đỏ, canh rong biển đậu hũ, xôi ngô xối mỡ hành. Ảnh: Hoa Anh.
Mâm cơm thứ nhất
- Cải chip sốt mộc nhĩ mề chay: Cải chip ngâm rửa sạch, luộc chín cùng chút muối và xếp ra đĩa. Mộc nhĩ, nấm nương ngâm nước cho mềm, phi hành thơm rồi xào cùng mề chay. Thêm gia vị vừa miệng. Cho vào chút nước bột sắn hòa tan để sốt trở nên sệt hơn. Đổ sốt lên đĩa rau.
- Đậu hũ kho nấm trâm vàng: Nấm làm sạch, ngâm cùng nước muối loãng khoảng 10 phút thì rửa lại và để ráo nước. Đậu hũ cắt miếng nhỏ. Hành khô bóc vỏ băm nhuyễn. Phi hành khô thơm rồi cho nấm trâm vào vào đảo đều. Nêm gia vị và nước tương vừa miệng. Thả từng miếng đậu hũ vào, thỉnh thoảng đảo nhẹ thay để đậu không bị vỡ. Hạ lửa mức nhỏ nhất để gia vị, nước tương ngấm đều. Đến khi nước cạn thì tắt bếp.
- Miến trộn hải sản chua ngọt: Miếng rong, phù trúc, nấm hương ngâm nước trước cho mềm. Miến cắt đoạn khoảng 10cm, trần qua trong nước sôi cho chín tới, sau đó vớt ra thả ngay vào thau nước lạnh để không bị dính sợi. Các loại rau củ theo sở thích rửa sạch, thái chỉ. Hành tím phi thơm cùng dầu ăn và thả rau củ, nấm hương, phù trúc, tôm chay vào xào đều tay cùng lửa to. Thêm gia vị vừa đủ. Rau củ chín mềm thì tắt bếp để nguội. Miến vớt ra để ráo nước. Đổ phần nhân rau củ vừa xào vào trộn cùng miếng. Thêm gia vị, dầu mè, dấm táo vừa miệng ăn. Rắc vừng vàng lên trên, khi ăn thì mới trộn đều để vừng không bị ỉu.
- Khoai lệ phố nhân đậu đỏ: Khoang môn hấp chín nghiền nhuyễn. Đậu đỏ ngâm hạt trước cho mềm, ninh nhừ cũng một chút đường. Khi đậu đỏ chín nhừ, ta giã hoặc xay nát và cho lên bếp sên cùng đường để được phần nhân đậu đỏ nhuyễn. Chia nhỏ khoai và nhân đậu đỏ, sau đó bọc thành viên tròn. Nhúng từng miếng khoai vào bột chiên xù và chiên cùng dầu.
Có thể thay nhân đậu đỏ bằng đậu xanh hoặc không dùng nhân.
- Canh rong biển đậu hũ: Đậu hũ thái hạt lựu, rong biển ngâm nước lạnh trước cho mềm. Phi hành tím thơm, thêm nước và gia vị vào nước dùng. Nước sôi bung thì thả đậu hũ và rong biên vào đun thêm vài phút cho chín hẳn.
- Xôi ngô xối mỡ hành: Gạo nếp và hạt ngô nếp ngâm qua đêm. Đồ xôi đến khi hạt gạo chín và ngô nở bung. Hành thái mỏng, phi vàng cùng dầu ăn và tưới lên xôi. Có thể thêm chút đỗ xanh nhuyễn cho món xôi thêm ngậy.
Mâm cơm chay gồm: Củ quả luộc chấm muối vừng dưỡng sinh, Nấm đùi gà kho gừng, Chả lá lốt, Phù trúc ngũ sắc, Canh bí đỏ đậu hũ, Màn thầu chiên chấm sữa dừa. Ảnh: Hoa Anh.
Mâm cơm thứ hai:
- Củ quả luộc chấm muối vừng dưỡng sinh: Lựa chọn loại củ quả theo sở thích, rửa sạch và luộc chín. Lạc rang chín, xát bỏ vỏ. Giã hoặc xay nhỏ lạc, trộn thêm muối hạt rang khô giã nhỏ và vừng vàng.
Nấm đùi gà kho gừng: Nấm đùi gà làm sạch chân và rửa sạch. Thái nấm thành những lát mỏng. Phi hành cùng vài lát gừng vàng. Sau đó thả nấm vào, thêm nước tương xấp mặt nấm. Đun trên bếp với lửa nhỏ đến khi nước cạn.
Chả lá lốt: Phần nhân của chả lá lốt gồm: đậu phũ nghiền nhuyễn trộn cùng nấm hương, mộc nhĩ thái vụn, thêm chút bột nêm, hạt tiêu. Chia nhỏ nhân, cuộn lá lốt ra bên ngoài và chiên cùng dầu ăn.
Phù trúc ngũ sắc: Phù trúc ngâm nước trước một chút cho mềm. Thái nhỏ hình sợi tùy ý. Chọn các loại rau củ có màu sắc đẹp, đa dạng để xào cùng. Ta có thể chọn ớt chuông các màu mùi vị cũng rất hấp dẫn.
Canh bí đỏ đậu hũ: Sơ chế bí đỏ sạch và cắt thành miếng vừa miệng ăn. Xào bí đỏ cùng chút hành tím, thêm bột nêm cho vừa. Bí đỏ đã ngấm gia vị thì thêm vào lượng nước canh đủ dùng và tiếp tục đun đến khi bí mềm. Đậu hũ cắt miếng nhỏ và thêm vào nồi canh bí đó, nêm nếm gia vị lại một lần nữa và tắt bếp. Món canh này có thể thêm một vài loại nấm vào nấu cùng cũng rất thơm ngon.
Màn thầu chiên chấm sữa dừa: Màn thầu chay (bánh bao chay) chiên vàng bằng dầu ăn. Phần sốt chấm gồm: 20ml sữa tươi, 1 thìa cà phê sữa đặc, 1 thìa cà phê cốt dừa hòa lẫn cùng nhau.
Mâm cơm gồm: Salad rau quả, Đậu bắp kho tương, Đậu sốt sa tế Tứ Xuyên, Chả giò mít non, Canh măng thịt viên, Xôi xéo hạt sen. Ảnh: Hoa Anh.
Mâm cơm thứ ba:
Salad rau quả: Bắp cải (tím và trắng) rửa sạch thái chỉ mỏng, cà rốt gọt vỏ vào sợi. Tất cả phải để ráo nước. Trộn các loại trên cùng nhau, cho vào 1 thìa cà phê dấm táo, 1/2 thìa cà phê dầu mè, chút gia vị cho đậm đà. Cuối cùng thêm vào vài quả cà chua bi. Ta có thể thay bằng các loại rau củ yêu thích khác hoặc chuyển thành món salad từ trái cây (táo, lê, cam...)
Đậu bắp kho tương: Đậu bắp cắt cuống rửa sạch. Ngô ngọt thái mỏng bên ngoài để lấy phần hạt. Có thể dùng ngô bao tử thay cho ngô bắp to cũng rất ngon. Đun nóng dầu ăn, phi thơm hành cùng nửa quả ớt. Nếu không ăn cay thì có thể không cho ớt. Cho ngô và đậu bắp vào. Thêm nước tương vào xấp mặt đậu bắp và đun nhỏ lửa. Thêm gia vị nếu thấy nhạt. Nấu lửa liu riu đến khi cạn nước thì tắt bếp xếp ra đĩa.
Đậu sốt sa tế Tứ Xuyên: Nấm hương, mộc nhĩ rửa sạch thái chỉ. Cho vào chảo 1 muỗng canh dầu ăn, phi hành thơm. Cho nấm hương mộc nhĩ vào xào cùng. Thêm vào ớt bột và sốt sa tế sao cho độ cay phù hợp (chọn loại sa tế không có thành phầm tôm, chỉ gồm ớt và sả). Hòa tan chút bột bắp/bột sắn với một muỗng canh nước lọc. Đổ vào trộn cùng để phần sốt được sệt sánh. Hỗ hợp sốt trên bếp sôi thì ta thả nhẹ nhàng các miếng đậu hũ non cắt nhỏ vào. Không dùng đũa đảo mà chỉ lặc nhẹ chảo, hoặc dùng muỗng tưới từ từ nước sốt lên mặt đậu hũ, để không làm nát đậu. Đun khoảng 5 phút thì tắt bếp và thêm hành lá vào ăn cùng.
Chả giò mít non: mít non rửa sạch và luộc chín tới cùng chút bột nêm. Băm nhỏ hoặc thái sợi nhỏ tùy ý. Đậu phụ dằm nhuyễn và trộn cùng mít non, rau dăm băm và chút ớt tươi băm nhỏ. Thêm vào bột nêm, hạt tiêu cho phần nhân đậm đà hơn. Cuốn phần nhân bằng vỏ bánh tráng, vỏ ram. Chiên vàng bằng dầu ăn.
Canh măng thịt viên: Măng khô xe nhỏ và ngâm nước qua đêm cho mềm. Phi thơm hành bằng dầu ăn, sau đó cho măng vào xào cùng gia vị cho ngấm. Đậu hũ khoảng 2 bìa nghiền thật nhuyễn mịn, thêm vào 1 thìa cà phê bột năng, gia vị, hạt tiêu trộn đều. Có thể thêm cả mộc nhĩ nấm hương băm nhỏ. Nặn thành các viên tròn nhỏ. Thêm nước đủ dùng vào nồi măng. Đun đến khi sôi bùng lên thì thả viên vừa nặn vào khoảng 1 phút là tắt bếp. Nêm gia vị vừa miệng và thêm rau mùi tàu cho bát canh măng dậy mùi hơn.
Xôi xéo hạt sen: Gạo nếp và đỗ xanh ngâm ở hai bát khác nhau khoảng 4-6 giờ. Cho đỗ xanh vào nồi cơm điện nấu cùng nước xâm xấp mặt và chút muối. Đậu chín nhừ thì xúc ra bát và vo thành viên tròn to bằng khoẳng nắm tay. Gạo nếp, hạt sen đồ cùng nhau bằng xửng hấp. Có thể nấu bằng nồi cơm điện. Lượng nước nấu xôi bằng nồi cơm điện cách mặt gạo khoảng 1cm. Khi xôi nếp chín, ta bỏ ra đĩa. Phần đỗ xanh nắm chặt thành viên ta dùng dao bào vụ, rắc lên trên mặt đĩa xôi. Cũng có thểm thêm hàng mỡ phi vàng giòn.
Một vài lưu ý khi nấu các món chay thắp hương:
- Bột nêm sử dụng phải là bột nêm từ rau củ.
- Không dùng gia vị là tỏi.
- Có một vài nguyên liệu có thể mua tại siêu thị hoặc các cửa hàng chuyên bán thực phẩm chay: tôm chay, mề chay để giúp các chị em nội trợ tiết kiệm được thời gian chế biến.
- Ngoài các món mặn, có thể bổ sung vào mâm cơm những món chè tráng miệng hấp dẫn, dễ làm như: chè đậu đỏ, chè hạt sen long nhãn, chè khoai dẻo, chè bưởi, chè hoa cau, chè sương sáo cốt dừa, bánh trôi nước...
Hoa Anh
